«Таълим ва тарбия»

Баъзи талабалар ўзларининг олдига қўйган мақсадларига эриша олмаётганликлари ва бунинг сабабларини аниқ билмасликлари тўғрисида шикоят қиладилар. Иншааллоҳ, ушбу китобда бақадри имкон талабаларда учраб турадиган мазкур иллатлар ва уларнинг сабаб ҳамда муолажалари тўғрисида ҳам маълумотлар берилди.

Нима учундир, охирги пайтларда устозлар билан шогирдлар ўртасидаги меҳр-оқибат, ўзаро руҳий боғлиқлик кўнгилдагидек эмаслиги тўғрисида шикоятлар кўп. Албатта, бу соҳада устозлар ота-оналарни ёки талабаларни айблайдилар. Ўз ўрнида ота-она ва талабалар устозларни ҳар хил айблар билан қоралайдилар. Ушбу китобда эса мазкур иллатнинг муолажаси тўғрисида ҳам маълумотлар келтирилган.

Илмнинг кушандаси бўлмиш иллатлар, жиноят ва гуноҳ-маъсиятлар ҳамда илм ҳосил қилиш учун ёрдам берадиган восита ва омиллар, бу борада талабага кўмакчи бўладиган ва уни ҳар тарафлама қўллаб-қувватлаб турувчи ота-оналар ва устоз-мураббийлар хизматларининг аҳамияти тўғрисидаги маълумотлар ҳам келтирилган.

Китобнинг бошида эса илм, муаллим ва мутааллимнинг фазли тўғрисидаги маълумотлар, бу борада ниятнинг нечоғлик аҳамиятга эга эканлиги, илмнинг қисмлари ва ҳукмлари, ҳаттоки ўрганиш ман этилган баъзи бир илмлар хусусида, қолаверса, таълим олиш жараёнидаги ҳамроҳлар ва уларнинг таъсири тўғрисида, бундан ташқари, бошқа машғулотларнинг талабага таъсири тўғрисидаги маълумотлар ҳам келтирилган.

Ушбу китобнинг ёзилишида ўзига яраша сабаблар ҳам бор. 2004 йилда «Илм олиш одоблари» деб номланган китобим нашр қилинган эди. Бу китоб бир рисола кўринишида бўлса-да, қисқа вақт ичида ўзига яраша ўқувчиларни топиб улгурган экан. Охирги йилларда мазкур рисола тўғрисида фикр билдирадиганлар, ҳаттоки миннатдорчилик изҳор этадиганлар кўпайиб қолди, шунинг билан бирга, ушбу рисолани яна қайтадан нашр қилиш тўғрисидаги таклифлар ҳам бўлди. Тўғрисини айтсам, мен мазкур рисолага бўлган қизиқиш бу даражада жиддий тус олишини, унинг берилиб мутолаа қилинишини, ҳаттоки ўқувчилар орасида қўлма-қўл бўлиб кетишини хаёлимга ҳам келтирмаган эдим. Вилоятлардан бирига сафарга чиққанимизда биз меҳмон бўлган хонадон эгаси қўлида китоб билан ўзининг мактаб ёшидаги ўғилчасини етаклаб чиқиб, «Ўғлим, сен ўқиётган мана бу китобни ёзган одам шу киши бўладилар», деб мени таништирдилар. Шундан сўнг у киши ҳам китоб тўғрисидаги ўзларининг баъзи таклиф ва мулоҳазаларини айтдилар. Шунга ўхшаш фикрлар натижасида мазкур рисолани қайтадан кўриб чиқиш, маълумотларни янгилаб, такомиллаштириб, каттароқ бир китоб ёзиш режаларини тузиб турган пайтимизда бошимизга катта мусибат тушди. Биз устозимиз шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратларидан айрилиб қолдик. Ўшанда мазкур китобнинг нашр этилганига ўн йилдан кўпроқ вақт ўтган эди. Албатта, бу муддат ичида ўзимизнинг шахсий илмий савиямизда ҳам салмоқли ўзгаришлар бўлди. Шу йиллар мобайнида марҳум устозимиз шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратларидан динимизнинг деярли барча йўналишлари бўйича таҳсил олиш билан бирга, ҳаётий, илмий тажрибам ва малакамни ҳам имкон қадар оширишга муваффақ бўлдим. Бу йиллар давомида ҳар бир инсоннинг ҳаётида ҳақиқий, чин маънодаги устознинг тутган ўрни ва аҳамияти қанчалик эканини бир оз бўлса-да, тушуниб етдим. Бунинг учун аввало Аллоҳ таолога беадад ҳамду саноларимни айтаман, сабаби, мендек ожиз бир бандасини замонамизнинг энг буюк алломаси, фақиҳи, муфассири, муҳаддиси, мутасаввифи ва машойихи бўлмиш Шайх ҳазратларидек устоздан таълим ва тарбия олиш бахтига муваффақ қилди. Тақдири илоҳийга мувофиқ устозимиз 63 ёшларида (1952 – 2015 йй.) бу фоний дунёдан боқий дунё бўлмиш охиратга риҳлат қилар эканлар, бу мусибат менга ниҳоятда қаттиқ таъсир қилди. Бу айрилиқ ва фироқ ҳаётимдаги энг катта айрилиқ эди, десам муболаға бўлмайди. Аллоҳ таоло ҳеч бир ишни, ҳаттоки мусибатни ҳам беҳикмат қилмайди. Умид қиламизки, бу йўқотишимиз ва мусибатларимиз остида ҳам Аллоҳнинг Ўзигагина маълум бўлган ҳикматлар бор.